ÝÞÇÝ TAMAMEN SERMAYENÝN KÖLESÝNE DÖNÜÞTÜRÜLDÜ

Ülke çapýnda 6.5 milyon iþçiye sendika yolu kapandý. Ancak sendikalý olmak için gereken ‘noter’ þartý kalktý. Artýk 7 gün 24 saat e-devlet üzerinden sendikalý olmak mümkün olacak. Sanal sendikacýlýk dönemi kapanacak. Türkiye’de gerçek sendikalý iþçi sayýsýnýn 3 milyon deðil 900 bin olduðu ortaya çýkacak.

Çalýþma hayatýnda büyük deðiþiklikler getiren Sendikalar ve Toplu Ýþ Sözleþmesi Yasasýný, Cumhurbaþkaný Gül tarafýndan dün onaylandý. Yasa Resmi Gazete’de yayýmlanmasýnýn ardýndan yürürlüðe girecek. Sendikaya üyelikte ‘noter’ þartý kalkacak, toplu sözleþme için gerekli baraj da yüzde 10’dan yüzde 3’e inecek. Ancak 30’un altýnda iþçi çalýþtýran patronlar, sendikalý olan iþçisini, rahatlýkla iþten atabilecek. Ne sendikal tazminat ödeyecek ne de iþe iadesini kabul edecek.

ÝÞKOLLARI AZALDI

Mevcut yasada 28 olan iþkolu sayýsý, yeni yasayla 20’ye indirildi. Avcýlýk, balýkçýlýk, tarým ve ormancýlýk; madencilik ve taþ ocaklarý; petrol, kimya, lastik, plastik ve  ilaç; gýda  sanayi; dokuma, hazýr giyim ve deri; aðaç ve kaðýt; iletiþim; basýn-yayýn ve gazetecilik;  banka, finans ve sigorta; ticaret, büro,  eðitim ve güzel sanatlar; çimento, toprak ve cam; metal; inþaat;  enerji; taþýmacýlýk; gemi yapýmý ve deniz taþýmacýlýðý; ardiye ve  antrepoculuk; saðlýk, sosyal hizmetler; konaklama ve eðlence iþleri; savunma ve güvenlik ile genel iþler olmak üzere 20 iþkolu olacak.

TOPLUSÖZLEÞME ZORLAÞTI!

Yeni düzenlemeyle iþkolu sayýsý 20’ye indirildi. Ancak Türkiye’de DÝSK baþta olmak üzere, Uluslar arasý Çalýþma Örgütü ile dünya sendika temsilcileri bu düzenlemenin Türkiye’de sendika geliþimini engelleyeceði gerekçesiyle karþý çýkýyor. Öyle ki, eski yasada bir sendikanýn toplu sözleþme yetkisi alabilmesi için o iþ kolunda çalýþan iþçilerin yüzde 10’unun sendikaya üye olmasý gerekiyordu.

Ancak yeni düzenlemede sendikal  baraj kalýcý olarak yüzde 3’e indirilmiþ olsa bile; iþ kollarýnýn birleþtirilmesi nedeniyle o iþkolunda çalýþan kiþi sayýsý artmýþ oldu. Böylece bir çok sendikanýn üye yapmasý gereken iþçi sayýsý da yükselmiþ oldu.

TAÞERON ÝÞÇÝLER DE SENDÝKALI OLACAK

Bir iþ yerinde yardýmcý iþlerde çalýþan iþçiler de iþ yerinin girdiði iþkolunda kurulu bir sendikaya üye olabilecek. Bu düzenlemeyle hem özel sektörde hem de kamuda çalýþan milyonlarca taþeron iþçi de daha kolay sendikalý olabilecek.

PATRON AYRIM YAPAMAYACAK

Ýþveren, sendikaya üye iþçileriyle üye olmayanlar ya da farklý sendikaya üye olanlar arasýnda, çalýþma þartlarý veya  çalýþtýrmaya son verilmesi bakýmýndan herhangi bir ayrým yapamayacak.

Ýþçiler, sendikaya üye olmalarý veya olmamalarý, iþ saatleri dýþýnda veya  iþverenin izni ile iþ saatleri içinde iþçi kuruluþlarýnýn faaliyetlerine  katýlmalarý veya sendikal faaliyette bulunmalarýndan dolayý iþten çýkarýlamayacak  veya farklý iþleme tabi tutulamayacak.

KOBÝ’LERE SENDÝKALI ÝÞÇÝYÝ ATMA KOLAYLIÐI

Yasanýn en tartýþmalý maddelerinden birini, sendikal faaliyetler nedeniyle iþten atýlan iþçilerin alacaðý tazminat maddesi oluþturdu. Üçlü Danýþma Kurulu’nda yer almamasýna karþýn Türkiye Odalar ve Borsalar Birliði (TOBB) ilk kez çalýþma yaþamýna iliþkin bir yasa hazýrlýðýnda, açýktan sahnede yer aldý. Türkiye Ýþveren Sendikalarý’nýn (TÝSK), yasada ILO normlarýnýn esas alýnmasý gerektiði tavrýna karþýn, TOBB sendikal baraj ile sendikal tazminat konusunda yaptýðý lobiyle, iþçi aleyhine taleplerini kabul ettirmiþ oldu.

Öyle ki yapýlan düzenlemeyle, 30 kiþinin altýnda iþçi çalýþtýran patronlar, sendikal faaliyette bulunduklarý için iþçileri iþten attýklarýnda ‘sendikal tazminat’ ödemeyecekler. Zaten çalýþma yasasýnda ‘iþe iade’ tazminatý da ödemeyen bu iþyerlerine, ‘sendikal tazminat’ da ödememe kolaylýðý getirildi.

DÝSK ve TÜRK-Ýþ’in 6.5 milyon iþçinin, 30 kiþinin altýnda çalýþtýðýna dikkat çekerek son ana kadar itiraz ettiði bu düzenlemeye, ILO baþta olmak üzere uluslar arasý sendika örgütleri de karþý çýktý.

30 kiþinin üzerinde iþçi çalýþtýran iþyerlerinde, sendikal nedenle iþten atýlan iþçi mahkemeye gidecek. Mahkeme, bir yýllýk ücret tutarýndan az olmamak üzere ‘sendikal tazminata’ hükmedilecek.

Ýþ sözleþmesinin sendikal nedenle feshedildiði iddiasýyla açýlacak  davada, feshin nedenini ispat yükümlülüðü iþverene ait olacak. Feshin iþverenin  ileri sürdüðü nedene dayanmadýðýný iddia eden iþçi, feshin sendikal nedene  dayandýðýný ispatla yükümlü olacak.

Ýþ kolunda  çalýþan iþçilerin en az yüzde 3'ünü üye yapmasý gerekecek. Bunun yaný sýra toplu iþ  sözleþmesi yapýlacak iþyerinde çalýþan iþçilerin yarýsýndan 1 fazlasýnýn sendikalý olmasý þart olacak. Üçüncü olarak da sendikanýn o iþyerindeki iþçilerin yüzde 40’ýný üyesi yapmýþ olmasý gerekecek.

Bir iþkolunda çalýþan iþçilerin yüzde 3'ünün tespitinde, bakanlýkça her  yýl Ocak ve Temmuz aylarýnda yayýmlanan istatistikler esas alýnacak. Bu  istatistiklerde, her bir iþkolundaki toplam iþçi sayýsý ile iþkollarýndaki  sendikalarýn üye sayýlarý yer alacak. Yayýmlanan istatistik, toplu iþ sözleþmesi  ve diðer iþlemler için yeni istatistik yayýmlanýncaya kadar geçerli olacak. Yetki  belgesi almak üzere baþvuran veya yetki belgesi alan iþçi sendikasýnýn yetkisini,  daha sonra yayýmlanacak istatistikler etkilemeyecek.

Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý,, yetkili sendikanýn belirlenmesinde ve istatistiklerin  düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile  Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapýlan iþçi bildirimlerini esas alacak.

Erteleme süresinin sonunda anlaþma saðlanamazsa, 6 iþgünü içinde  taraflardan birinin baþvurusu üzerine uyuþmazlýk Yüksek Hakem Kurulunca  çözülecek, aksi takdirde iþçi sendikasýnýn yetkisi düþecek. (Hürriyet)