AKP REJÝMÝNÝN ÝNÞAAT BARONLARI!

AKP’li yýllarda sermaye birikiminin lokomotifi haline gelen inþaat sektörü büyümeye, yeni patronlar yaratmaya devam ediyor. Yýkýmý dahi þova dönüþtüren AKP'nin can damarý inþaat sektörünü ve müteahhitlerini bugünkü köþesinde ele alan Cumhuriyet Gazetesi yazarý Mustafa Sönmez, “AKP rejiminin inþaat baronlarýný” yazdý.

AKP ekonomisinin mihenk taþý olan inþaat sektörü rant, avanta ve vurgun iliþkisi içinde sermaye birikimini arttýrmaya devam ediyor. Böylelikle inþaat merkezli yükselen sermaye birikim mekanizmasý yeni þirketler ve aktörler yaratmayý da sürdürüyor.
 
AKP’li yýllarda Afet Yasasý ve Kentsel Dönüþüm çerçevesinde sermaye birikiminin lokomotifi haline gelen inþaat sektörü ve bu sektörde ön plana çýkan gayrimenkul yatýrým ortaklýklarýný (GYO) bugünkü köþesine taþýyan Cumhuriyet Gazetesi yazarý Mustafa Sönmez, “AKP rejiminin inþaat baronlarýný” ifþa etti.
 
Ýnþaata hükmeden GYO’lar
Ýnþaat sektörüne hükmedenlerin daha çok GYO’lar olduðunu belirten Sönmez, GYO’larýn inþaat projelerinin finansmanýna kaynak saðlayan þirketler olduðunu ve bu þirketlerin inþaat projelerini borsaya yatýrým yapan irili ufaklý, yerli-yabancý yatýrýmcýdan, gayrimenkul yatýrým ortaklýðý paylarý karþýlýðýnda topladýklarý paralarla finanse ettiklerini ifade etti.
 
Kaðýt üzerinde müteahhitlik firmalarýyla GYO’larýn ayrý olduðunu kaydeden Sönmez, GYO’larýn çoðunlukla Aðaoðlu, GAP, Varyap gibi büyük müteahhitlik þirketleriyle birlikte çalýþtýðýný ifade etti. 2012 Kasým itibarýyla sayýlarý 24’ü bulan GYO’larýn aktif büyüklükleri 22 milyar TL’yi, piyasa deðerlerinin ise 14 milyar TL’yi bulduðunu belirten Sönmez, GYO aktiflerinin üçte birinin tek baþýna TOKÝ iþtiraki Emlak Konut’a ait olduðunu vurguladý.
 

Arsalar TOKÝ’den
AKP rejiminin inþaata dayalý birikim rejimine en önemli katkýyý arsa temin ederek saðladýðýna dikkat çeken Sönmez, TOKÝ’nin sektördeki rolünü ise þöyle ifade etti:
 
Yeni nesil devlet KÝT’i TOKÝ, Afet Yasasý'yla ülkedeki bütün “riskli yapýlarý” tespit edip yaklaþýk 7 milyon konutu yýkýp tekrar yaparak 700 milyar dolarlýk "büyük kentsel dönüþümü" gerçekleþtiriyor. Ancak TOKÝ'nin teknik ve bilimsel yetkinliði özellikle Canik'teki sel felaketiyle birlikte büyük bir soru iþareti haline gelmiþti.
 

“TOKÝ, RTE’ye doðrudan baðlý denetim dýþý bir dev kuruluþ olarak yeniden dizayn edilirken, kamu arsalarýný bünyesinde bulunduran Arsa Ofisi, TOKÝ’ye dâhil edildi. Böylece sýnýrsýz kamu arazisini kullanma yetkisi TOKÝ’ye geçti. TOKÝ de kah iþtiraki Emlak Konut acýlýðýyla bu arsalarý kullanýp sektöre katký yaptý kah, arsalarý ham haliyle ihaleli ya da ihalesiz inþaat baronlarýna satarak onlara alan açtý.
 

Sektörü sürükleyen güç durumundaki Emlak Konut, eski Emlak Bankasý’ndan miras bir kuruluþ. TOKÝ’nin verdiði arsalarý müteahhitlerle ortak, prestijli konut yatýrýmýnda kullanýyor. Aðaoðlu, Varyap, GAP, Aþçýoðlu gibi büyük müteahhitler, Emlak Konut üstünden TOKÝ’nin en önemli partnerleri.”
 
Yeni türeyen inþaat baronlarý
 Baþbakan Erdoðan’ýn imam hatipli arkadaþý olan Aziz Torun’a ait olan Torunlar GYO'nun, aktif büyüklüðüne göre GYO’lar arasýndaki ikinci büyük firma olduðunu belirten Sönmez, Ankara’nýn en büyük AVM’si Ankamall’un sahibi Torunlar’ýn son olarak da, arsasýný TOKÝ’den aldýðý Mall of Ýstanbul’un yapýmýný sürdürdüðünü söyledi. Sönmez, Torunlar GYO'nun Özelleþtirme Ýdaresi Baþkanlýðý’ndan aldýðý eski Paþabahçe raký fabrikasýna da otel yatýrýmý hazýrlýðýnda olduðunu dile getirdi.
 
Sönmez’e göre, Torunlar’ýn yaný sýra dikkat çeken bir baþka inþaat zengini ise “Zeytinburnu kuleleriyle Ýstanbul siluetinin canýna okuyan” Saf GYO. Bir diðeri ise AKP’liliði tescilli inþaat baronu Kiler.
 
Eski sanayici yeni inþaatçý
 AKP’li yýllarda türeyen inþaatçýlarýn yaný sýra 1970’li yýllarýn sanayicilerinin de artýk inþaatçý olduðunun altýný çizen Sönmez, Doðuþ, Dinçkök ailesi (Akmerkez), Akfen, Yeþil, Nurol, Alarko ve Narin (Martý) gruplarýnýn geçmiþte sanayici kimlikleriyle tanýndýðýný, ancak þimdinin inþaatçýlarý olarak sektördeki yerlerini aldýklarýný belirtti.
 
Sönmez, “Ýnþaat ya resulallah!..” furyasýndan geri kalmayan, bunun için de GYO’lar oluþturan büyük sermaye gruplarýna þu ifadelerle deðindi:
 

“Bankalar, yüzlerini inþaata dönerek GYO’lar kurdu. Bunlardan Ýþ GYO, aktif sýralamasýnda ilk sýrayý alanlardan. Ýþ Kuleleri, eski sanayicilerden Eczacýbaþý ile birlikte gerçekleþtirilen Kanyon, Tuzla’daki Çýnarlý Bahçe, portföyündeki baþlýca projeler. Yapý Kredi, Vakýf, Halk, TSKB, gayrimenkul iþinden eksik olmayan diðer finans kuruluþlarý.
 

GYO listesinde Aðaoðlu, GAP, Varyap gibi büyük inþaat firmalarýnýn; Zorlu, Tahincioðlu, Çiftçiler, Oyak, Eczacýbaþý, Hattat gibi sanayici-yatýrýmcý gruplarýn isminin olmamasý, bunlarýn sektördeki rollerinin küçük olduðu anlamýna gelmiyor elbette. Kâr ve sermaye birikimi inþaatta ise, artýk herkes inþaatçýdýr.”
 
Sönmez, özellikle “Ýstanbul’u satmak” sloganý çerçevesinde inþaatýn, sermaye birikiminin mihenk taþý durumuna geçmesi ile sermayenin AKP ile daha yakýnlaþarak ve TOKÝ ile partnerlik iliþkisi ile büyümekte olduðunun altýný çizdi.